اعتماد به نفس همه آن چیزی است که یک انسان برای ادامه حیات و تأمین نیازهایش به آن احتیاج دارد ، زمانی که انسان احساس خوبی نسبت به خود داشته باشد، می تواند دیگران را هم دوست داشته باشد و به اهدافش برسد وگرنه تبدیل به یک ماشین ترسو و شکست خورده می شود. اعتماد به نفس به معنای احساسی است که فرد از همان کودکی نسبت به خود داشته و نقش کلیدی در موفقیت او دارد. اگر فرد نسبت به خود حس خوبی نداشته باشد، شخصیتش از همان کودکی و نوجوانی دچار آسیب شده و ممکن است متأثر از دیگران شود. والدین با تأیید کردن هویت، شایستگی ها و توانایی های فرزند خود، زندگی آینده یک بچه را تضمین می کنند
دوره نوجوانی بسیار پرچالش است و در آن موضوعات و مشکلات محتمل فراوانی قد علم می‌کنند. اعتماد به نفس نوجوانان در این دوران، تحت تأثیر عوامل متنوعی قرار دارد. مسائلی مانند تغییرات ظاهری و پذیرش در گروه‌های دوستی و تغییرات هورمونی از جمله دلایلی است که گذر از نوجوانی به بزرگسالی را کمی دشوار می‌کند. دغدغه‌های زیادی در ذهن نوجوانان وجود دارد.
اهمیت اعتماد به نفس در نوجوانان چیست؟
براساس دانش روانشناسی، اعتماد به نفس به معنای باور و اعتقاد هر فرد به توانایی‌اش در رسیدن به یک هدف یا موفقیت در زمینه‌ای مشخص است.
رابطه مستقیمی میان عزت نفس و اعتماد به نفس وجود دارد. در واقع، بالارفتن اعتماد به نفس هرکس در گروی شکل‌گیری پایه‌های قوی عزت نفس است. کسی که از عزت نفس کافی برخوردار است، نگاه مثبت و خوبی نسبت به خود دارد.
چنین فردی خود را ارزشمند می‌داند و حس می‌کند که لایق رسیدن به شرایطی مطلوب است. باید بدانید که این موارد در دوران نوجوانی کمی افت می‌کنند. تغییرات این دوران و نوسانات بدنی و عاطفی موجب می‌شوند که اعتماد به نفس نوجوانان تاحدی پایین بیاید
نشانه‌های کمبود اعتماد به نفس در نوجوانان چیست؟
در پذیرش تعریف و تمجید دیگران دچار مشکل هستند و احساس خوبی به آنها دست نمی‌دهد.
زبان بدنشان گویای کمبود اعتماد به خود است، برای مثال، سرشان را پایین می‌اندازند یا از برقراری تماس چشمی فرار می‌کنند.
به فعالیت‌های گروهی علاقه‌ای ندارند و از پیوستن به تیم‌ها و گروه‌ها خودداری می‌کنند.
در کلاس درس در بخش انتهایی اتاق می‌نشینند.
از موقعیت‌های اجتماعی خوششان نمی‌آید و بدبین هستند.
خجالتی‌اند و این موضوع در رفتارشان مشهود است.
از تلاش‌کردن در موقعیت‌های چالش‌برانگیز خودداری می‌کنند و معتقدند که شکست خواهند خورد.
نقش والدین در ایجاد اعتماد به نفس
والدین اثرگذاری شدیدی در شکل‌دهی اعتماد به نفس فرزندانشان دارند. برخی از والدین با سخت‌گیری بیش از حد یا کنترل همه‌جانبه امور مربوط به نوجوانان، مانع از آن می‌شوند که شخصیت فرزندانشان شکل بگیرد و نقاط ضعف و قوتشان کشف شوند.
نوجوانی که مجالی برای ابراز خود ندارد، به خود و توانایی‌هایش هم اعتماد پیدا نمی‌کند. رفتار والدین بی‌خیالی که فرزند را نادیده می‌گیرند و او را حمایت نمی‌کنند هم در سر دیگری از طیف رفتارهای غلط باعث کاهش اعتماد به نفس نوجوانان می‌شود.
راه‌های افزایش اعتماد به نفس چیست؟
خلق ذهنیتی مثبت
هرکسی باید با تشکیل ذهنیتی مثبت نسبت به خود و زندگی، راه را برای پیش‌رفتن در مسیری شاد و پرانرژی فراهم کند. هم دنیا پر از نقاط منفی است و هم هر انسانی. اگر نگاهمان را از ضعف‌ها و بدی‌ها معطوف به بخش‌های مثبت خود و جهان کنیم، انرژی مضاعفی برای رویارویی با چالش‌ها به‌دست می‌آوریم و در ضمن، روحیه شاداب‌تری پیدا می‌کنیم.
مقایسه مهربانانه خود
آدم‌ها به طور طبیعی، خود را با دیگران مقایسه می‌کنند و از این موضوع گریزی نیست. با این حال، نباید مقایسه را بی‌رحمانه و بدون در نظرگرفتن اماواگرها انجام بدهند. باید بپذیریم که شرایط زندگی افراد حتی در یک خانه مشترک هم با هم فرق می‌کند. از این روی، نباید خود را با دیگران به طور کامل مقایسه کنیم و سرزنشی در کار بیاوریم. با مقایسه مهربانانه خود با دیگران می‌توانیم متوجه فرصت‌ها و نکاتی الهام‌بخش از زندگی افراد دیگر شویم. این مقایسه نباید حالت تخریبی داشته باشد و با سرزنش خودمان همراه شود.
پذیرش خطرات معقول
گاهی لازم است که در زندگی ریسک کنیم. در این صورت است که می‌توانیم خود را در موقعیت‌های مختلف به چالش بکشیم و از تجربه‌ای که حاصل شده به خود افتخار کنیم. لازم نیست که در تجربه‌های توأم با ریسکمان به موفقیتی صددرصدی برسیم، همین‌که جرئت و جسارت تلاش و امتحان‌کردن زمینه‌های تازه در ما جان بگیرد، کافی است و باعث افزایش اعتماد به نفس می‌شود.
به چالش‌کشیدن خود
همه انسان‌ها از جمله نوجوانان، نیازمند فرصت‌هایی برای امتحان‌کردن تجربه‌های تازه هستند. لازم نیست که کار خاصی انجام بدهند؛ فقط کافی است که به سمت کارهایی بروند که برایشان با ترس و دلهره زیادی همراه است. برای مثال، اگر نوجوانی از داوطلب‌شدن برای ارائه در مقابل دانش‌آموزان دیگر واهمه دارد، بهتر است که خود را به چالش بکشد و با امتحان‌کردن چنین تجربه‌ای از وحشت آن برای خود بکاهد.
شناسایی خود
خودشناسی از مهم‌ترین اموری است که هرکس باید به آن بپردازد. منظور فرایندی پیچیده و عرفانی نیست. کافی است که با نگاهی دقیق به عملکرد و رفتارهای خود به نقاط قوت و ضعفمان پی ببریم. در این صورت، امکان بهره‌مندی از نکات مثبت برای موفقیت بیشتر و تلاش برای رفع نقاط ضعف پیش می‌آید.
پذیرش خود
مهم‌ترین تمرینی که باید برای افزایش اعتماد به نفس نوجوانان انجام شود، پذیرش خود است. این مرحله که بعد از شناخت خود قابل دسترسی است به فرد این امکان را می‌دهد که از انتظارات بیهوده از خود دور شود و در چارچوبی از عقلانیت و منطق از خود رسیدن به اهدافی متناسب را بخواهد.
منبع:اعتماد به نفس به زبان ساده_کیت بورتون/برینلی ان ترجمه مهدی قراچه داغی
ب
رای مشاوره با مشاوران زبده کلینیک ثمر با ما تماس بگیرید.
